Poziom wód podziemnych

Wody o zwierciadle swobodnym
W związku z bardzo niskimi sumami opadów atmosferycznych, a więc również mocno ograniczonym zasilaniem wód podziemnych w kwietniu br. na przeważającym obszarze kraju doszło do obniżenia średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym.

Niższe położenie zwierciadła wód podziemnych odnotowano w tym czasie w przypadku około 73% analizowanych punktów obserwacyjnych, podczas, gdy miesiąc wcześniej punkty takie stanowiły około 22% wszystkich analizowanych studni ujmujących wody pierwszego poziomu wodonośnego. Obniżenia poziomu wód podziemnych rejestrowane były na obszarze niemal całego kraju. Wyjątek stanowiła część obszarów Pomorza Gdańskiego, Warmii i Mazur oraz niewielkie fragmenty zachodniego Mazowsza, Małopolski, a także Ziemi lubelskiej i chełmińskiej, na których to terenach odnotowano w tym czasie wyższe niż w poprzednim miesiącu średnie stany wód podziemnych. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych stwierdzono w kwietniu w ponad 22% punktów obserwacyjnych (w marcu punkty takie stanowiły około 72% analizowanych punktów obserwacyjnych z tej grupy). W przypadku około 5% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w marcu bieżącego roku

Wody o zwierciadle napiętym
W kwietniu br. na niemal całym obszarze kraju, za wyjątkiem centralnej części województwa zachodniopomorskiego, zachodniej części województwa pomorskiego oraz północnej części województw warmińsko-mazurskiego i podlaskiego, w obserwowanych poziomach wodonośnych o zwierciadle napiętym nastąpiło obniżenie ciśnień piezometrycznych. Punkty obserwacyjne, w których odnotowano niższe położenie średniego miesięcznego poziomu wody stanowiły ponad 77% wszystkich punktów obserwacyjnych należących do tej grupy (w marcu obniżenie ciśnień piezometrycznych zarejestrowano w 31% punktów obserwacyjnych na terenie kraju). Jednocześnie w kwietniu z 64% do 19% zmniejszyła się liczba punktów obserwacyjnych, w których nastąpił wzrost poziomu wód o zwierciadle napiętym. W przypadku około 4% punktów obserwacyjnych średnia głębokość położenia ustabilizowanego zwierciadła wody nie uległa zmianie w stosunku do stanu z poprzedniego okresu obserwacji.

Wody o zwierciadle napiętym na obszarze występowania wód o niezmienionym antropogenicznie charakterze
W kwietniu w poziomach wodonośnych położonych na głębokościach większych niż 120 m, podobnie jak we wcześniej omawianych systemach wodonośnych, dominowały obniżenia ustabilizowanego zwierciadła wody. Taką tendencję odnotowano w przypadku ponad 69% punktów obserwacyjnych (wzrost o 26% w stosunku do stanu z marca br.). Wzrost ciśnień piezometrycznych w stosunku do stanu z poprzednio analizowanego okresu obserwacji został w tym czasie odnotowany w około 27% punktów (w marcu br. w około 40% punktów). W przypadku około 4% punktów obserwacyjnych średni poziom ustabilizowanego zwierciadła wody nie uległ zmianie w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca.

Źródła
W kwietniu br. w niemal wszystkich obserwowanych źródłach (12 źródeł zlokalizowanych na obszarze województw: małopolskiego, dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego i podkarpackiego) odnotowano spadek średniej miesięcznej wydajności. Wyjątek stanowiło źródło znajdujące się w Sanoku w województwie podkarpackim, w przypadku którego średnia miesięczna wydajność pozostała na takim samym poziomie jak w poprzednim miesiącu

 Ryc. 1 Mapa zmian położenia zwierciadła wody podziemnej i wydajności źródeł w wybranych reprezentatywnych punktach monitoringu wód podziemnych w okresie 1.04 do 30.04.2020 r.

Poziom rezerw zasobów wód podziemnych

W kwietniu br. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (około 91% analizowanych studni i źródeł) stan rezerw zasobów zmiennych przekraczał 20%
w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG). Brak rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w odniesieniu do stanu NNG odnotowano jedynie w rejonie miejscowości: Rogóźno (woj. kujawsko-pomorskie), Płock (woj. mazowieckie) i Aleksandria (woj. śląskie).

  Ryc. 2 Mapa wybranych punktów reprezentatywnych sieci monitoringu wód podziemnych prezentująca poziom rezerw zasobów wód podziemnych w okresie od 1.04 do 30.04.2020 r.

Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

 Obecnie niżówka hydrogeologiczna utrzymuje się na części obszarów województw:
- pomorskiego,
- warmińsko-mazurskiego,
- wielkopolskiego,
- mazowieckiego,
- dolnośląskiego,
- opolskiego,
- śląskiego
- lubelskiego.

Lokalne obniżenia poziomu wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego odnotowano również w pozostałych regionach kraju.

 Ryc. 3. Mapa wybranych reprezentatywnych punktów sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych przedstawiająca wskaźnik zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w kwietniu 2020 r.