Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia charakterystykę systemów wód podziemnych na obszarze kraju w okresie od 1 do 31 stycznia 2019 r., opracowaną na podstawie interpretacji wyników obserwacji prowadzonych w ramach funkcjonowania sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB.

W omawianym okresie w większości analizowanych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych Monitoringu Wód Podziemnych nastąpił wzrost poziomu wód podziemnych i wydajności źródeł w porównaniu w porównaniu do stanu udokumentowanego w poprzednim okresie, tj. od 11 do 31 grudnia 2018 r.

Poziom wód podziemnych

W obrębie systemu wód podziemnych o zwierciadle swobodnym wzrost średniego położenia zwierciadła wody nastąpił w około 84% analizowanych punktów obserwacyjnych rozmieszczonych na terenie całego kraju. Obniżenie poziomu wód podziemnych nastąpiło w tym czasie w 14% punktów obserwacyjnych. W przypadku około 2% punktów głębokość występowania wód pierwszego poziomu wodonośnego nie uległa zmianie w stosunku do stanu z okresu 11-31.12.2018 r.

W przypadku systemu wód podziemnych o zwierciadle napiętym wyższe położenie ustabilizowanego zwierciadła wody nastąpiło w około 86% analizowanych studni i piezometrów. Obniżenie ustabilizowanego zwierciadła wody odnotowano w tym czasie w 12% analizowanych punktów, natomiast w przypadku ponad 2% punktów obserwacyjnych średnia głębokość położenia ustabilizowanego zwierciadła wody nie uległa zmianie.

W studniach ujmujących wody podziemne występujące w głęboko położonych poziomach wodonośnych obniżenie ustabilizowanego zwierciadła wody nastąpiło w około 8% obserwowanych studni, natomiast wyższe położenie zwierciadła stwierdzono w przypadku aż 92% studni.

Ryc. 1 Mapa zmian położenia zwierciadła wody podziemnej i wydajności źródeł w wybranych reprezentatywnych punktach monitoringu wód podziemnych w okresie 1-31.01.2019 r.

Poziom rezerw zasobów wód podziemnych

Wielkość rezerw zasobów wód podziemnych w warstwach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w styczniu wzrosła w stosunku do okresu od 11 do 31 grudnia ub. r., nadal utrzymując się w strefie zmian bezpiecznych dla zaopatrzenia ludności w wodę.

W większości (94%) analizowanych punktów obserwacyjnych stan rezerw zasobów zmiennych przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG). Rezerwy zasobów wód podziemnych w przedziale od 0 do 20% w stosunku do NNG wystąpiły w tym czasie w przypadku około 4% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych. Lokalnie, na obszarze województw: lubelskiego, mazowieckiego i opolskiego średni poziom wód gruntowych wskazywał na brak rezerw w odniesieniu do stanu NNG.

Ryc. 2 Mapa wybranych punktów reprezentatywnych sieci monitoringu wód podziemnych prezentująca poziom rezerw zasobów wód podziemnych w okresie od 1-31.01.2019 r.

W styczniu nasilenie, utrzymującej się od sierpnia 2018 r. w południowo-zachodniej części kraju, niżówki hydrogeologicznej uległo znacznemu zmniejszeniu. W ciągu ostatniego miesiąca niżówka nie przejawiała już charakteru zjawiska regionalnego i choć stwierdzona została na niewielkich obszarach w obrębie województw: warmińsko-mazurskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, mazowieckiego, dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego, małopolskiego, świętokrzyskiego i lubelskiego to uznać należy, że zjawisko to ma obecnie charakter lokalny, a jego aktualna i prognozowana skala nie daje podstaw do dalszego utrzymywania stanu zagrożenia hydrogeologicznego na obszarze kraju.

Ryc. 3. Mapa wybranych reprezentatywnych punktów monitoringu wód podziemnych przedstawiająca wskaźnik zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w okresie od 1-31.01.2019 r.