W dniach 23–28 marca 2025 r. na pokładzie statku r/v OCEANOGRAF Uniwersytetu Gdańskiego odbyła się naukowa wyprawa badawcza po południowych rejonach Morza Bałtyckiego. Rejs, którego trasa wynosiła ponad 310 mil morskich, zrealizowano w ramach współpracy pomiędzy Państwowym Instytutem Geologicznym – PIB a Uniwersytetem Gdańskim.
Statek badawczy RV OCEANOGRAF czeka na uczestników w Porcie Gdynia
Celem ekspedycji było szczegółowe zbadanie charakterystyki geochemicznej i mineralogicznej konkrecji żelazowo-manganowych (Fe-Mn) występujących w Polskiej Wyłącznej Strefie Ekonomicznej. Badania te mają istotne znaczenie dla oszacowania potencjalnych zasobów surowców mineralnych Morza Bałtyckiego i uzupełnienia luki badawczej w tym zakresie.
Materiał zebrany podczas rejsu zostanie wykorzystany m.in. w pracach naukowych i analizach laboratoryjnych, a wybrane okazy konkrecji będzie można zobaczyć już w grudniu 2025 r. na wystawie czasowej poświęconej Bałtykowi w Muzeum Geologicznym PIG-PIB w Warszawie.
Poranna odprawa załogi na mostku kapitańskim przed przystąpieniem do pobierania prób
W skład interdyscyplinarnego zespołu badawczego weszli przedstawiciele kilku ośrodków naukowych, w tym dwoje geologów z Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB:
- dr Magdalena Sidorczuk – geolog, odpowiedzialna za dokumentację wyprawy,
- dr Jan Krawczewski – geolog.
Ekipa z PIG-PIB na pokładzie statku badawczego
Prace na pokładzie statku przy otwartej burcie
Podczas pięciu dni na morzu zespół zrealizował pełny program badawczy na sześciu wyznaczonych poligonach badawczych, zlokalizowanych m.in. w rejonie rynny słupskiej. W 47 punktach wykonano pobory próbek osadów, wody oraz konkrecji Fe-Mn przy użyciu czerpaka van Veena, próbnika typu „box corer” oraz nowoczesnych dronów podmorskich (ROV). W sumie pobrano ponad 68 próbek, z czego wiele zawierało unikatowe formy konkrecji o dużych rozmiarach i wyraźnej strukturze. Największe okazy osiągały średnicę do 12 cm.
Alarm próbny na pokładzie - ćwiczenia procedur bezpiecznej ewakuacji
Obserwacja dna morskiego za pomocą kamery zintegrowanej z dronem podmorskim Chasing ROV PRO MAX
Dron podmorski Chasing ROV PRO MAX do filmowania dna morskiego
Pobieranie prób z dna morskiego za pomocą próbnika skrzynkowego tzw. „box corer”
Pobieranie prób czerpakiem van Veena
Pobierania prób czerpakiem van Veena
Jedna z wielu konkrecji Fe-Mn pozyskanych z dna Bałtyku
Pobieranie prób z dna morskiego za pomocą próbnika skrzynkowego tzw. „box corer”
Rejs był nie tylko okazją do pozyskania cennego materiału badawczego, ale także do wymiany doświadczeń między naukowcami różnych specjalizacji oraz przetestowania możliwości nowoczesnego sprzętu badawczego na morzu.
Wyprawa odbyła się na pokładzie specjalistycznej jednostki badawczo-szkoleniowej r/v OCEANOGRAF, której armatorem jest Uniwersytet Gdański. Rejs zrealizowano w ramach umowy o współpracy zawartej między PIG-PIB a UG w 2024 r.
Ekipa badaczy