Seminarium PORT PC "Gruntowe pompy ciepła i geotermia niskotemperaturowa – niedoceniany potencjał?"

: Opublikowano 04 kwiecień 2025

18 marca 2025 r. w siedzibie Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB przy ul. Jagiellońskiej w Warszawie odbyło się seminarium Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), w którym poza przedstawicielami firm zrzeszonych w organizacji, uczestniczyli liczni przedstawicie innych instytucji zainteresowanych rozwojem technologii gruntowych pomp ciepła w tym: prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos, Podsekretarz Stanu, Główny Geolog Kraju, przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Okręgowego Urzędu Górniczego w Warszawie, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Politechniki Wrocławskiej.

mężczyzna przemawia na tle ekranu z prezentacją

Prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos, Podsekretarz Stanu, Główny Geolog Kraju podczas wystąpienia pn. „Wieloletni Program Rozwoju Wykorzystania Zasobów Geotermalnych w Polsce (Mapa drogowa dla geotermii) – aktualizacja”

PORT PC to stowarzyszenie branżowe wspierające rozwój technologii pomp ciepła w Polsce. Od 2011 roku organizacja prowadzi działalność badawczą, edukacyjną i promocyjną, współpracując również z europejskimi instytucjami, takimi jak European Heat Pump Association (EHPA). PORT PC angażuje się w działania na rzecz zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza pomp ciepła. Od kilku lat Państwowy Instytut Geologiczny współpracuje ze stowarzyszeniem, współorganizując wydarzenia branżowe, dostarczając danych dotyczących otworowych wymienników ciepła oraz wspierając działania edukacyjne i informacyjne.

sala pełna ludzi

Uczestnicy seminarium podczas wystąpienia dr. hab. inż. Tomasza Śliwy, profesora AGH Kraków

Seminarium koncentrowało się na wykorzystaniu gruntowych pomp ciepła w ciepłownictwie i chłodnictwie oraz magazynowaniu ciepła i chłodu. Wielokrotnie podkreślana była rola geologa w procesie projektowania i tworzenia otworowych wymienników ciepła, od którego rzetelności pracy zależy wydajność całego systemu grzewczego. Przedstawiono różne europejskie projekty, takie jak GeoBOOST, którego celem jest identyfikacja barier w rozwoju geotermii płytkiej w UE oraz promocja najlepszych praktyk w tej dziedzinie, czy OptiSGE skupiającej się na wykorzystaniu technologii rozproszonych pomiarów temperatury (ang. Distributed Temperature Sensing - DTS) w otworach geologicznych, wykorzystującej interrogator i światłowodowy czujnik temperatury, w celu optymalnego wykorzystania zasobów geotermii niskotemperaturowej.

Podczas wydarzenia można było również zwiedzić Centrum Badań Gruntów i Skał – laboratorium Zakładu Geologii Inżynierskie i Geotermii Płytkiej, w którym eksperci PIG-PIB prezentowali różne metody pomiaru właściwości termicznych próbek gruntów i skał. Zwiedzanie poprzedzone było prelekcją pani Ewy Jagody z Zakładu Geologii Inżynierskie i Geotermii Płytkiej pt. "Metody pomiaru (i dobre praktyki) parametrów termicznych w warunkach terenowych i laboratoryjnych".

W czasie seminarium odbyła się ważna dyskusja z prof. dr. hab. inż. Krzysztofem Galosem, Podsekretarzem Stanu, Głównym Geologiem Kraju, który przedstawił założenia aktualizacji Wieloletniego Programu Rozwoju Wykorzystania Zasobów Geotermalnych w Polsce. Rozmowa dotyczyła wyzwań legislacyjnych związanych z wykonywaniem instalacji gruntowych pomp ciepła, a także ich wkładu w transformację energetyczną Kraju. Prof. Galos podkreślał rolę państwowej służby geologicznej jako instytucji wspierającej Ministerstwo Klimatu i Środowiska w realizacji ambitnych celów redukcji niskiej emisji oraz zwiększania udziału OZE w miksie energetycznym. Doceniono wysiłek Instytutu związany z pozyskiwaniem i udostępnianiem bezpłatnie danych geologicznych np. w portalu geologia.pgi.gov.pl, często kluczowych przy projektowaniu otworowych wymienników ciepła, a także chwalono projekt Mapa Potencjału Geotermii Niskotemperaturowej, z którego w codziennej pracy korzysta duża część uczestników seminarium. Wielokrotnie podkreślano rolę Państwowej Służby Geologicznej PIG jako znaczącego wsparcie dla branży gruntowych pomp ciepła.

Podczas seminarium pracownicy Zakładu Geologii Inżynierskiej i Geotermii Płytkiej wygłosili prezentacje:

Dla wielu uczestników wydarzenia szczególnie ważna była prezentacja nowych wytycznych dotyczących Testów Reakcji Termicznej (TRT) publikowanych jako kolejna część wytycznych branżowych PORT PC. Badanie TRT jest kluczowym narzędziem służącym do oceny realnej ilości energii możliwej do pozyskania z górotworu. Ujednolicone wytyczne umożliwią projektantom systemów pomp ciepła zwiększenie jakości realizowanych projektów. Ponadto Grzegorz Ryżyński w swoim wystąpieniu zaprezentował możliwości wykorzystanie technologii światłowodowej w pomiarach TRT oraz do monitoringu istniejących instalacji GPC.

mężczyzna przemawia na tle ekranu z prezentacją

Jakub Koczorowski, wiceprezes PORTu PC podczas prezentacji nowych wytycznych dot. testów reakcji termicznej

mężczyzna w garniturze przemawia do pełnej sali na tle ekranu z prezentacją

Grzegorz Ryżyński, ekspert PIG-PIB prezentujący dane i projekty związane z geotermią niskotemperaturową

kobieta z mikrofonem w dłoni na tle ekranu z prezentacją

Marta Szlasa podczas wystąpienia na temat możliwości wykorzystania geologicznych modeli 3D

sala pełna ludzi

Dyskusja po referacie Prof. dr hab. inż. Krzysztofa Galosa, Podsekretarza Stanu, Głównego Geologa Kraju

Seminarium było nie tylko okazją do poszerzenia wiedzy z zakresu geotermii niskotemperaturowej, ale umożliwiło również zacieśnienie współpracy między PORT PC a PIG-PIB oraz stworzyło przestrzeń do wymiany wiedzy w gronie ekspertów i beneficjentów działań państwowej służby geologicznej.

Dyskusja po referatach oraz w trakcie przerwy była ożywiona i pełna zaangażowania. Uczestnicy wymieniali się doświadczeniami, poruszając aspekty geologiczne, techniczne oraz formalno-prawne związane ze stosowaniem technologii gruntowych pomp ciepła. Całość miała wysoce merytoryczny charakter, co przełożyło się na wysoki poziom Seminarium.

Udział w konferencji został sfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach zadania państwowej służby geologicznej pn. Mapa potencjału geotermii niskotemperaturowej Polski (MPGN) w skali 1:50 000. Etap I - zadanie ciągłe.

logo sfinansowano nfosigw

Prezentowane dane pochodzą z zadań państwowej służby geologicznej oraz projektów naukowych w tym:

Zadanie państwowej służby geologicznej pn. „Mapa potencjału geotermii niskotemperaturowej Polski (MPGN) w skali 1:50 000. Etap I - zadanie ciągłe”:

https://www.pgi.gov.pl/inzynierska/1-geologia-inzynierska/gi-projekty/15624-mapa-potencjalu-geotermii-niskotemperaturowej.html

mpgn

Zadanie państwowej służby geologicznej pn. „Ocena możliwości magazynowania energii cieplnej w górotworze za pomocą systemów zamkniętych (BTES, PTES/TTES, EF) w wybranych lokalizacjach na terenie Polski:

https://www.pgi.gov.pl/inzynierska/1-geologia-inzynierska/gi-projekty/15623-btes.html

logo utes