W piątek 18 października 2024 r. cztery instytucje – Państwowy Instytut Geologiczny–PIB, Akademia Górniczo-Hutnicza, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN oraz ORLEN S.A. zawarły porozumienie o współpracy naukowo-technicznej, powołując Polską Inicjatywę na rzecz Naturalnego Wodoru. Okazją do powzięcia inicjatywy był Dzień Naturalnego Wodoru – specjalna konferencja tematyczna zorganizowana na AGH, która, obok sygnatariuszy porozumienia, zgromadziła także ekspertów z branży wodorowej w Polsce oraz reprezentantów Ministerstwa Klimatu i Środowiska – patrona honorowego.
Powołanie Polskiej Inicjatywy na rzecz Naturalnego Wodoru. Sygnatariusze porozumienia (od lewej): prof. dr hab. inż. Rafał Wiśniowski (Prorektor AGH ds. Współpracy), prof. dr hab. Krzysztof Szamałek (Dyrektor PIG-PIB), dr hab. inż. Magdalena Wdowin, prof. IGSMiE (p.o. Dyrektora IGSMiE PAN), dr inż. Wiesław Prugar (Członek Zarządu ds. Upstream, ORLEN S.A.). Fot. Zbigniew Sulima
Polska i Unia Europejska potrzebują naturalnego wodoru. Taka konkluzja płynie z jednego z paneli dyskusyjnych, podczas którego prof. Krzysztof Szamałek podkreślał, że […] Poszukiwanie akumulacji wodoru w skorupie ziemskiej, czyli złóż wodoru geologicznego lub naturalnego to wyzwanie, które Państwowy Instytut Geologiczny – PIB, pełniąc rolę państwowej służby geologicznej podejmuje już od niemal dwóch lat. Staramy się określić, które horyzonty geologiczne, formacje skalne, są najbardziej perspektywiczne do występowania wodoru naturalnego w Polsce oraz jakie są szanse na odkrycie i ekonomiczne zagospodarowanie złóż tego surowca. To zagadnienie ważne nie tylko z punktu widzenia transformacji energetycznej gospodarki naszego kraju, ale wodór naturalny – jego geneza, źródła, czy formy występowania, to także zagadnienia fascynujące dla świata naukowego. Jest to zupełnie nowy kierunek badań geologicznych, które wspólnie z partnerami podpisanego dzisiaj porozumienia będziemy rozwijać w ramach Polskiej Inicjatywy na Rzecz Naturalnego Wodoru. Być może już wkrótce będziemy w stanie odpowiedzieć na najważniejsze obecnie pytanie: w jakiej części wodór eksploatowany podobnie jak złoża gazu ziemnego pokryje krajowe zapotrzebowanie na ten surowiec?
Czy Polska i Unia Europejska potrzebują naturalnego wodoru? Dyskusję poprowadził dr inż. Grzegorz Machowski (AGH, pierwszy z lewej), a odpowiadali kolejno: prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos (Główny Geolog Kraju, MKiŚ), prof. dr hab. Krzysztof Szamałek (Dyrektor PIG-PIB), dr hab. inż. Magdalena Wdowin, prof. IGSMiE (p.o. Dyrektora IGSMiE PAN), dr inż. Wiesław Prugar (Członek Zarządu ds. Upstream, ORLEN S.A.) oraz dr hab. inż. Henryk Sechman, prof. AGH (Kierownik Katedry Surowców Energetycznych AGH, inicjator porozumienia). Fot. Marcin Łojek
Polska ma szansę stać się jednym z najważniejszych poligonów poszukiwań wodoru naturalnego na świecie. Występowanie wodoru zarówno w postaci gazu wolnego jak i gazu rozpuszczonego w wodzie zostało zauważone i odnotowane w wielu głębokich otworach wiertniczych wykonanych na obszarze naszego kraju podczas poszukiwań złóż surowców mineralnych czy wiercenia otworów badawczych. Wodór występuje również jako domieszka w wielu złożach gazu ziemnego.
Powzięta inicjatywa ma na celu nie tylko określenie miejsc występowania wodoru naturalnego, które mogą zostać w przyszłości ekonomicznie zagospodarowane, ale także rozpoznanie źródeł tego gazu, który w sposób naturalny gromadzi się w skorupie ziemskiej. Dlatego efektem działań naukowych będzie między innymi rekonstrukcja systemów wodorowych – tych elementów przyrody, których funkcjonowania na razie jeszcze nie rozumiemy, choć są niezwykle interesujące dla środowisk naukowych, jak też elektryzują przedsiębiorców z branży energetycznej. Szerzej o tej problematyce opowiadał dr Krystian Wójcik z PIG-PIB podczas sesji otwierającej konferencję.
Dr Krystian Wójcik (PIG-PIB) o przesłankach geologicznych poszukiwania złóż wodoru naturalnego w Polsce podczas sesji otwierającej Dzień Naturalnego Wodoru na AGH. Fot. Marcin Łojek
Zagadnienia wodoru naturalnego w Polsce będą przedmiotem artykułu naukowego, który ukaże się w listopadowym numerze Przeglądu Geologicznego. Zachęcamy do jego lektury.
Tekst i zdjęcia: Krystian Wójcik, Marcin Łojek, Adam Wójcicki, Zbigniew Sulima
