Mamy zaszczyt poinformować, że dr hab. Wiesław Trela z Oddziału Świętokrzyskiego Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB został profesorem nauk ścisłych i przyrodniczych w dyscyplinie nauk o Ziemi i środowisku. Pan Profesor otrzymał tytuł postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 czerwca 2024 r. Uroczyste wręczenie nominacji odbędzie się w terminie późniejszym.
Wiesław Trela ukończył studia na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1992 roku uzyskał tytuł zawodowy magistra w zakresie geologii ze specjalizacją stratygraficzno-poszukiwawczą. W 2003 roku Rada Naukowa Państwowego Instytutu Geologicznego nadała mu stopień naukowy doktora nauk o Ziemi w zakresie geologii, na podstawie rozprawy doktorskiej zatytułowanej „Środowiska sedymentacji w ordowiku w regionie kieleckim Gór Świętokrzyskich”, napisanej pod kierunkiem prof. Krzysztofa Jaworowskiego. W 2011 roku Wiesław Trela uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk o Ziemi na podstawie rozprawy zatytułowanej „Zapis sedymentacyjny ordowiku w regionie łysogórskim Gór Świętokrzyskich na tle zmian poziomu morza zarejestrowanych na paleokontynencie Bałtyka”.
W 1994 roku Wiesław Trela rozpoczął pracę w Oddziale Świętokrzyskim PIG w Kielcach na stanowisku młodszego specjalisty, gdzie zajął się kartografią geologiczną przy realizacji Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000 oraz badaniami regionalnymi ordowiku w Górach Świętokrzyskich. W trakcie 30-letniej pracy w Oddziale Świętokrzyskim PIG sprawował funkcje kierownicze: w latach 2006 - 2010 roku był zastępcą dyrektora oddziału ds. naukowych, a w latach 2010 - 2014 roku pełnił funkcję Dyrektora Oddziału Świętokrzyskiego. W latach 2012-2015 był pełnomocnikiem Dyrektora PIG-PIB do prowadzenia spraw związanych z realizacją projektów unijnych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, które dotyczyły poprawy infrastruktury Oddziału Świętokrzyskiego w związku z działalnością prowadzoną w ramach regionalnych badań naukowych oraz zadań państwowej służby geologicznej i hydrogeologicznej.
Głównym nurtem aktywność naukowej prof. Wiesława Treli jest geologia regionalna Gór Świętokrzyskich, a zwłaszcza architektura facjalno-stratygraficzna ordowiku. Najważniejsze osiągnięcia jego aktywności naukowej koncentrują się wokół trzech głównych zagadnień dotyczących:
- rekonstrukcji architektury facjalnej, litostratygrafii i środowisk depozycji ordowiku świętokrzyskiego na tle zmian klimatyczno-eustatycznych z uwzględnieniem sygnatury izotopów stabilnych węgla i tlenu oraz wczesnodiagenetycznej autigenezy żelazisto-fosforanowej,
- środowiska depozycji łupków graptolitowych syluru świętokrzyskiego,
- aktywności wulkanicznej w zapisie osadowym ordowiku i syluru świętokrzyskiego, w tym warunków depozycji popiołu wulkanicznego, tektogenezy K-bentonitów i udziału cyrkulacji atmosferycznej w redystrybucji drobnoziarnistego materiału piroklastycznego.
Prof. Wiesław Trela jest autorem lub współautorem 80 publikacji naukowych i popularnonaukowych, w tym 21 artykułów opublikowanych w czasopismach z listy Journal Citation Reports. Jego dorobek naukowy obejmuje także 5 monografii naukowych (w tym dwa arkusze SMGP w skali 1 : 50 000 z objaśnieniami) i popularnonaukowych oraz 5 rozdziałów w wydawnictwach monograficznych. W dorobku publikacyjnym prof. Wiesława Treli znajdują się wieloautorskie artykuły opublikowane w Science (Galili et al., 2019; The geologic history of sweater oxygen isotopes from marine oxides), Geology (Zhang et al., 2011; Major oceanic redox condition change correlated with the rebound of marine animal diversity during the Late Ordovician) oraz New Phytologists (Salomon et al., 2018; Putative Late Ordovician land plants).
Prof. Trela był kierownikiem dwóch projektów badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także głównym wykonawcą grantu promotorskiego Komitetu Badań Naukowych. W czasie swojej kariery naukowej prof. Wiesław Trela był członkiem komitetów organizacyjnych dziesięciu krajowych i międzynarodowych konferencji naukowych, w tym jako przewodniczący konferencji międzynarodowej GeoShale 2014. Wyniki swoich badań prezentował w formie referatów i posterów na 23 konferencjach międzynarodowych i krajowych. Prowadził także wycieczki geologiczne w Górach Świętokrzyskich na konferencjach międzynarodowych organizowanych w Polsce. Recenzował dwanaście artykułów naukowych i informacyjnych dla czasopism geologicznych, takich jak 3XPalaeo, Geologica Carpatica, Geological Quarterly, Sedimentary Geology, Przegląd Geologiczny i Prace PIG.
Index Hirscha prof. Wiesława Treli w bazie Web of Science wynosi 11, w bazie Scopus 14, a w Google Scholar 15.
Prof. Wiesław Trela był promotorem jednego doktoranta i sześciu prac licencjackich na kierunku geologia inżynierska Politechniki Świętokrzyskiej, a obecnie sprawuje opiekę naukową nad badaniami doktorantki szkoły doktorskiej GeoPlanet. Ponadto, uczestniczył w pracach pięciu komisji doktorskich powołanych przez Radę Naukową PIG-PIB, w tym jako przewodniczący jednej z nich.
Istotną częścią aktywności naukowej prof. Treli była także działalność popularyzatorska związana z upowszechnianiem badań geologicznych, obejmująca opracowanie tablic informacyjnych i przewodników geoturystycznych.
Za swoje osiągniecia zawodowe prof. Trela otrzymał odznaczenie honorowe Ministra Środowiska „Zasłużony dla Polskiej Geologii” oraz Złotą Odznakę Państwowego Instytutu Geologicznego. Był czterokrotnie wyróżniony nagrodami specjalnymi Dyrektora PIG-PIB. Otrzymał także wyróżnienie w konkursie Ministra Środowiska „Geologia 2019” w kategorii dorobek, fundamentalne odkrycie (wynikające z własnej, twórczej pracy naukowo-badawczej) za wieloautorską publikację „Putative Late Ordovician land plants”, opublikowaną w New Phytologists.
Prof. Wiesław Trela pełnił funkcję Redaktora Naczelnego Przeglądu Geologicznego od grudnia 2019 do listopada 2023 roku, a w okresie grudzień 2019 – wrzesień 2021 był członkiem Rady Naukowej PIG-PIB. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Geologicznego (PTGeol), a od 2021 roku członkiem Zarządu Oddziału Świętokrzyskiego PTGeol.
Składamy serdeczne gratulacje i życzymy Profesorowi Wiesławowi Treli dalszych sukcesów w karierze zawodowej oraz realizacji planów i zamierzeń naukowych.
Wiesław Trela na początku pracy w Oddziale Świętokrzyskim (1996 r.)
Wiesław Trela po 28 latach pracy w Oddziale Świętokrzyskim (2024 r.)
