2023
Informacje ogólne i występowanie
W Polsce w roku 2023 było udokumentowanych 88 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 12 złóż, na Niżu Polskim – 45 złóż, a w wyłącznej strefie ekonomicznej RP (Bałtyk; off shore) – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2023 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły 66,8%, a zasoby złóż wyłącznej strefy ekonomicznej RP 26,2% zasobów krajowych. Zasoby Przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 3,8% i 3,2% zasobów krajowych).
Udokumentowane złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują głównie w utworach permu, a pojedyncze złoża w utworach karbonu, kambru i dewonu. Zakumulowana w nich ropa to ropa średnioparafinowa o zawierająca 4,3-7,4% parafiny, nieco powyżej 1% siarki i gęstości w granicach 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości: Barnówko, Mostno, Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej, jak: Lubiatów, Grotów i Cychry. W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, ale większość w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, głównie typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie następuje początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji. Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Gęstość ropy naftowej waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i zalicza się ją do rop bezsiarkowych. Zawartość parafiny waha się od 3,5 do 7,0%. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu. W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej występują głównie w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (węglanowe utwory jury, piaskowce kredy) oraz w utworach miocenu autochtonicznego. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny waha się w nich od 2,32 do 9,37%, a siarki – średnio od 0,45 do 0,85%. W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożach Cychry i Krobielewko, a także w mniejszych ilościach w złożach: Jastrzębsko, Antonin 1 i Żarnowiec W. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Zasoby i wydobycie
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Ropa naftowa – tys. tW 2023 r. stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 20 637,49 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 758,53 tys. t. Ubytki zasobów spowodowane były głównie wydobyciem.
Zasoby wydobywalne zagospodarowanych złóż ropy naftowej i kondensatu w 2023 r. wyniosły 19,00 mln t, co stanowi 92,1% ogólnej ilości krajowych zasobów wydobywalnych.
Zasoby przemysłowe złóż ropy naftowej i kondensatu w 2023 r. wyniosły 9,74 mln t.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2023 r. ze wszystkich złóż wyniosło 793,88 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 22,66 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2023.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3. Złoża, których eksploatacja została zaniechana z uwagi na sczerpanie zasobów wydobywalnych, posiadają zatwierdzone zasoby geologiczne bilansowe bądź pozabilansowe.
Zasoby perspektywiczne ropy naftowej według Bilansu perspektywicznych zasobów kopalin Polski związane są z formacjami ropo-gazonośnymi: na Niżu Polskim (kambryjska – około 1,1 mln t, dewońsko-karbońska – około 27,66 mln t, dolomitu głównego – około 235 mln t, mezozoiczna – zasoby prawdopodobne około 4,99 mln t, a hipotetyczne – 23,81 mln t), na Przedgórzu Karpat i w Karpatach (miocen wraz z podłożem w zapadlisku przedkarpackim – około 0,6 mln t, Karpaty fliszowe wraz z ich podłożem – około 124,2 mln t)*. Najbardziej perspektywiczne obszary to zachodnia i wschodnia część Karpat wraz z ich przedgórzem, utwory karbonu północno-wschodniej krawędzi platformy zachodnioeuropejskiej, zachodnich części platform dolomitu głównego oraz ze wschodnią częścią monokliny przedsudeckiej. Najbardziej perspektywiczne obszary występowania niekonwencjonalnych zasobów ropy naftowej (ropy zamkniętej) to zwięzłe piaskowce kambru basenu bałtyckiego**. Szacunkowe zasoby technicznie wydobywalne ropy naftowej w łupkach niższego paleozoiku basenu bałtycko-podlasko-lubelskiego w obszarze lądowym szacowane są na około 15,8-45,4 mln t, a na obszarze morskim na około 73,4-99,2 mln t.
Opracowali: Martyna Czapigo-Czapla, Dariusz Brzeziński
* Feldman-Olszewska A., Kiersnowski H., Peryt T., Pacześna J., Laskowicz R., Janas M., Głuszyński A., Waśkiewicz K., 2020 – „Ropa naftowa (crude oil), gaz ziemny (natural gas), kondensat ropno-gazowy (condensate)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 49-69. PIG-PIB, Warszawa.
** Wójcicki A., Kiersnowski H., Podhalańska T., Janas M., Głuszyński A., Pacześna J., Adamczak-Biały T., 2020 – „Gaz i ropa z łupków (shale gas, shale oil), gaz zamknięty (tight gas)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 70-83. PIG-PIB, Warszawa.
2022
Informacje ogólne i występowanie
W Polsce w roku 2022 było udokumentowanych 88 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 12 złóż, na Niżu Polskim – 45 złóż, a w wyłącznej strefie ekonomicznej RP (Bałtyk; off shore) – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie ich zasoby są na wyczerpaniu. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2022 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły 66,7%, a zasoby złóż wyłącznej strefy ekonomicznej RP 26,5% zasobów krajowych. Zasoby Przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 3,7% i 3,1% zasobów krajowych).
Udokumentowane złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują głównie w utworach permu, a pojedyncze złoża w utworach karbonu, kambru i dewonu. Zakumulowana w nich ropa to ropa średnioparafinowa o zawierająca 4,3-7,4% parafiny, nieco powyżej 1% siarki i gęstości w granicach 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości: Barnówko, Mostno, Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej, jak: Lubiatów, Grotów i Cychry. W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, ale większość w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, głównie typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie następuje początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji. Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Gęstość ropy naftowej waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i zalicza się ją do rop bezsiarkowych. Zawartość parafiny waha się od 3,5 do 7,0%. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu. W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej występują głównie w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (węglanowe utwory jury, piaskowce kredy) oraz w utworach miocenu autochtonicznego. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny waha się w nich od 2,32 do 9,37%, a siarki – średnio od 0,45 do 0,85%. W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożach Cychry i Krobielewko, a także w mniejszych ilościach w złożach: Jastrzębsko, Antonin 1 i Żarnowiec W. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Zasoby i wydobycie
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2022 roku stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 21 396,02 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 795,48 tys. t. Ubytki zasobów spowodowane były głównie wydobyciem. W 2022 r. w północno-zachodniej części monokliny przedsudeckiej udokumentowano nowe złoże Chałupczyn o zasobach wydobywalnych 61,52 tys. t ropy naftowej wraz z towarzyszącym gazem ziemnym.
Zasoby wydobywalne zagospodarowanych złóż ropy naftowej i kondensatu wynoszą 19,76 mln t, co stanowi 92,3% ogólnej ilości krajowych zasobów wydobywalnych.
Zasoby przemysłowe złóż ropy naftowej i kondensatu w 2022 r. wyniosły 10,47 mln t.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2022 r. ze wszystkich złóż wyniosło 816,54 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 41,49 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2022.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3. Złoża, których eksploatacja została zaniechana z uwagi na sczerpanie zasobów wydobywalnych, posiadają zatwierdzone zasoby geologiczne bilansowe bądź pozabilansowe.
Zasoby perspektywiczne ropy naftowej według Bilansu perspektywicznych zasobów kopalin Polski związane są z formacjami ropo-gazonośnymi: na Niżu Polskim (kambryjska – około 1,1 mln t, dewońsko-karbońska – około 27,66 mln t, dolomitu głównego – około 235 mln t, mezozoiczna – zasoby prawdopodobne około 4,99 mln t, a hipotetyczne – 23,81 mln t), na Przedgórzu Karpat i w Karpatach (miocen wraz z podłożem w zapadlisku przedkarpackim – około 0,6 mln t, Karpaty fliszowe wraz z ich podłożem – około 124,2 mln t)*. Najbardziej perspektywiczne obszary to zachodnia i wschodnia część Karpat wraz z ich przedgórzem, utwory karbonu północno-wschodniej krawędzi platformy zachodnioeuropejskiej, zachodnich części platform dolomitu głównego oraz ze wschodnią częścią monokliny przedsudeckiej. Najbardziej perspektywiczne obszary występowania niekonwencjonalnych zasobów ropy naftowej (ropy zamkniętej) to zwięzłe piaskowce kambru basenu bałtyckiego**. Szacunkowe zasoby technicznie wydobywalne ropy naftowej w łupkach niższego paleozoiku basenu bałtycko-podlasko-lubelskiego w obszarze lądowym szacowane są na około 15,8-45,4 mln t, a na obszarze morskim na około 73,4-99,2 mln t.
Opracowali: Martyna Czapigo-Czapla, Dariusz Brzeziński
* Feldman-Olszewska A., Kiersnowski H., Peryt T., Pacześna J., Laskowicz R., Janas M., Głuszyński A., Waśkiewicz K., 2020 – „Ropa naftowa (crude oil), gaz ziemny (natural gas), kondensat ropno-gazowy (condensate)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 49-69. PIG-PIB, Warszawa.
** Wójcicki A., Kiersnowski H., Podhalańska T., Janas M., Głuszyński A., Pacześna J., Adamczak-Biały T., 2020 – „Gaz i ropa z łupków (shale gas, shale oil), gaz zamknięty (tight gas)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 70-83. PIG-PIB, Warszawa.
2021
Informacje ogólne i występowanie
Udokumentowane złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują głównie w utworach permu, a pojedyncze złoża w utworach karbonu, kambru i dewonu. Zakumulowana w nich ropa to ropa średnioparafinowa o zawierająca 4,3-7,4% parafiny, nieco powyżej 1% siarki i gęstości w granicach 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości: Barnówko, Mostno, Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej, jak: Lubiatów, Grotów i Cychry. W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, ale większość w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, głównie typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie następuje początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji. Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Gęstość ropy naftowej waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i zalicza się ją do rop bezsiarkowych. Zawartość parafiny waha się od 3,5 do 7,0%. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu. W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej występują głównie w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (węglanowe utwory jury, piaskowce kredy) oraz w utworach miocenu autochtonicznego. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny waha się w nich od 2,32 do 9,37%, a siarki – średnio od 0,45 do 0,85%. W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożach Cychry i Krobielewko, a także w mniejszych ilościach w złożach: Jastrzębsko, Antonin 1 i Żarnowiec W. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Zasoby i wydobycie
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2021 roku stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 22 191,50 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zwiększyły się o 65,36 tys. t. W 2021 r. największy przyrost zasobów odnotowano w złożu BMB (Barnówko-Mostno-Buszewo). Ubytki zasobów spowodowane były głównie wydobyciem.
Zasoby wydobywalne zagospodarowanych złóż ropy naftowej i kondensatu wynoszą 20,44 mln t, co stanowi 92,1% ogólnej ilości krajowych zasobów wydobywalnych.
Zasoby przemysłowe złóż ropy naftowej i kondensatu w 2021 r. wyniosły 11,19 mln t.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2021 r. ze wszystkich złóż, wyniosło 858,03 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 53,40 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2021.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3. Złoża, których eksploatacja została zaniechana z uwagi na sczerpanie zasobów wydobywalnych, posiadają zatwierdzone zasoby geologiczne bilansowe bądź pozabilansowe.
Zasoby perspektywiczne ropy naftowej według Bilansu perspektywicznych zasobów kopalin Polski związane są z formacjami ropo-gazonośnymi: na Niżu Polskim (kambryjska – około 1,1 mln t, dewońsko-karbońska – około 27,66 mln t, dolomitu głównego – około 235 mln t, mezozoiczna – zasoby prawdopodobne około 4,99 mln t, a hipotetyczne – 23,81 mln t), na Przedgórzu Karpat i w Karpatach (miocen wraz z podłożem w zapadlisku przedkarpackim – około 0,6 mln t, Karpaty fliszowe wraz z ich podłożem – około 124,2 mln t)*. Najbardziej perspektywiczne obszary to zachodnia i wschodnia część Karpat wraz z ich przedgórzem, utwory karbonu północno-wschodniej krawędzi platformy zachodnioeuropejskiej, zachodnich części platform dolomitu głównego oraz ze wschodnią częścią monokliny przedsudeckiej. Najbardziej perspektywiczne obszary występowania niekonwencjonalnych zasobów ropy naftowej (ropy zamkniętej) to zwięzłe piaskowce kambru basenu bałtyckiego**. Szacunkowe zasoby technicznie wydobywalne ropy naftowej w łupkach niższego paleozoiku basenu bałtycko-podlasko-lubelskiego w obszarze lądowym szacowane są na około 15,8-45,4 mln t, a na obszarze morskim na około 73,4-99,2 mln t.
Opracowali: Martyna Czapigo-Czapla, Dariusz Brzeziński
* Feldman-Olszewska A., Kiersnowski H., Peryt T., Pacześna J., Laskowicz R., Janas M., Głuszyński A., Waśkiewicz K., 2020 – "Ropa naftowa (crude oil), gaz ziemny (natural gas), kondensat ropno-gazowy (condensate)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 49-69. PIG-PIB, Warszawa.
** Wójcicki A., Kiersnowski H., Podhalańska T., Janas M., Głuszyński A., Pacześna J., Adamczak-Biały T., 2020 – „Gaz i ropa z łupków (shale gas, shale oil), gaz zamknięty (tight gas)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 70-83. PIG-PIB, Warszawa.
2020
Informacje ogólne i występowanie
Udokumentowane złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Jest to ropa średnioparafinowa, zawierająca 4,3-7,4% parafiny, nieco powyżej 1% siarki i o gęstości 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do złóż masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Początkowo jego zasoby były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu Polskim występują również inne istotne pod względem zasobów złoża ropy naftowej: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, jednak większość znajduje się w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, przede wszystkim typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie jest uzyskiwane początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Gęstość ropy waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i jest to ropa bezsiarkowa. Zawartość parafiny waha się od 3,5 do 7,0%. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej rozpoznano w utworach mioceńskich, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy z tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny wynosi 2,32-9,37%, a siarki – średnio 0,45-0,85%.
W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry i Krobielewko, a także w mniejszych ilościach w złożach: Jastrzębsko, Antonin 1 i Żarnowiec W. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
W Polsce w 2020 r. było udokumentowanych 87 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 12 złóż, na Niżu Polskim – 44 złoża, a na obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2020 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły 65,4%, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 27,8% zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 3,7% i 3,1% zasobów krajowych).
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Zasoby i wydobycie
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2020 roku stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 22 126,14 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmalały o 923,16 tys. t. W 2020 r. największy przyrost zasobów odnotowano w złożu Lubiszyn (lepsze rozpoznanie złoża prowadzoną eksploatacją). Ubytki zasobów spowodowane były głównie wydobyciem.
Zasoby wydobywalne zagospodarowanych złóż ropy naftowej i kondensatu wynoszą 20,44 mln t, co stanowi 92,4% ogólnej ilości krajowych zasobów wydobywalnych.
Zasoby przemysłowe złóż ropy naftowej i kondensatu w 2020 r. wyniosły 12,03 mln t.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2020 r. ze wszystkich złóż, wyniosło 911,43 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 25,33 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2020.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3. Złoża, których eksploatacja została zaniechana z uwagi na sczerpanie zasobów wydobywalnych, posiadają zatwierdzone zasoby geologiczne bilansowe bądź pozabilansowe.
Zasoby perspektywiczne ropy naftowej według Bilansu perspektywicznych zasobów kopalin Polski związane są z formacjami ropo-gazonośnymi: na Niżu Polskim (kambryjska – około 1,1 mln t, dewońsko-karbońska – około 27,66 mln t, dolomitu głównego – około 235 mln t, mezozoiczna – zasoby prawdopodobne około 4,99 mln t, a hipotetyczne – 23,81 mln t), na Przedgórzu Karpat i w Karpatach (miocen wraz z podłożem w zapadlisku przedkarpackim – około 0,6 mln t, Karpaty fliszowe wraz z ich podłożem – około 124,2 mln t)*. Najbardziej perspektywiczne obszary to zachodnia i wschodnia część Karpat wraz z ich przedgórzem, utwory karbonu północno-wschodniej krawędzi platformy zachodnioeuropejskiej, zachodnich części platform dolomitu głównego oraz ze wschodnią częścią monokliny przedsudeckiej. Najbardziej perspektywiczne obszary występowania niekonwencjonalnych zasobów ropy naftowej (ropy zamkniętej) to zwięzłe piaskowce kambru basenu bałtyckiego**. Szacunkowe zasoby technicznie wydobywalne ropy naftowej w łupkach niższego paleozoiku basenu bałtycko-podlasko-lubelskiego w obszarze lądowym szacowane są na około 15,8-45,4 mln t, a na obszarze morskim na około 73,4-99,2 mln t.
Opracowali: Martyna Czapigo-Czapla, Dariusz Brzeziński
* Feldman-Olszewska A., Kiersnowski H., Peryt T., Pacześna J., Laskowicz R., Janas M., Głuszyński A., Waśkiewicz K., 2020 – Ropa naftowa (crude oil), gaz ziemny (natural gas), kondensat ropno-gazowy (condensate). W: Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r. (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 49-69. PIG-PIB, Warszawa.
** Wójcicki A., Kiersnowski H., Podhalańska T., Janas M., Głuszyński A., Pacześna J., Adamczak-Biały T., 2020 – Gaz i ropa z łupków (shale gas, shale oil), gaz zamknięty (tight gas). W: Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r. (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 70-83. PIG-PIB, Warszawa.
2019
Informacje ogólne i występowanie
Udokumentowane złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Jest to ropa średnioparafinowa, zawierająca 4,3-7,4% parafiny, nieco powyżej 1% siarki i o gęstości 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do złóż masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Początkowo jego zasoby były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu Polskim występują również inne istotne pod względem zasobów złoża ropy naftowej: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, jednak większość znajduje się w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, przede wszystkim typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie jest uzyskiwane początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Gęstość ropy waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i jest to ropa bezsiarkowa. Zawartość parafiny waha się od 3,5 do 7,0%. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej rozpoznano w utworach mioceńskich, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy z tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny wynosi 2,32-9,37%, a siarki – średnio 0,45-0,85%.
W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry i Krobielewko, a także w mniejszych ilościach w złożach: Jastrzębsko, Antonin 1 i Żarnowiec W. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
W Polsce w 2019 r. było udokumentowanych 87 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 12 złóż, na Niżu Polskim – 44 złoża, a na obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2019 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły 65,7%, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 27,7% zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 3,6% i 3,0% zasobów krajowych).
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Zasoby i wydobycie
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2019 roku stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 23 049,30 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmalały o 907,32 tys. t. W 2019 roku włączono do bilansu złoże Połęcko, złoże ropy naftowej zakumulowane w utworach dolomitu głównego z niewielkiej miąższości czapą gazową (udokumentowane wydobywalne zasoby bilansowe ropy naftowej: 45,50 tys. t). Największe przyrosty zasobów odnotowano w złożu Barnówko – Mostno – Buszewo oraz Lubiatów (lepsze rozpoznanie złoża prowadzoną eksploatacją oraz zabiegi intensyfikujące wydobycie). Ubytki zasobów spowodowane były głównie wydobyciem oraz rozliczeniem zasobów złóż w związku z zakończeniem ich eksploatacji (złoża Gorlice, Grabownica Wieś, Mrukowa, Rybaki i Stężyca).
Zasoby wydobywalne zagospodarowanych złóż ropy naftowej i kondensatu wynoszą 21,26 mln t, co stanowi 92,2% ogólnej ilości krajowych zasobów wydobywalnych.
Zasoby przemysłowe złóż ropy naftowej i kondensatu w 2019 r. wyniosły 12,95 mln t.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2019 r. ze wszystkich złóż, wyniosło 936,76 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 0,28 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2019.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3. Złoża, których eksploatacja została zaniechana z uwagi na sczerpanie zasobów wydobywalnych, posiadają zatwierdzone zasoby geologiczne bilansowe bądź pozabilansowe.
Zasoby perspektywiczne ropy naftowej według Bilansu perspektywicznych zasobów kopalin Polski związane są z formacjami ropo-gazonośnymi: na Niżu Polskim (kambryjska – około 1,1 mln t, dewońsko-karbońska – około 27,66 mln t, dolomitu głównego – około 235 mln t), na Niżu Polskim i przedgórzu Karpat (mezozoiczna – około 28,80 mln t), na Przedgórzu Karpat i w Karpatach (miocen wraz z podłożem w zapadlisku przedkarpackim – około 0,6 mln t, Karpaty fliszowe wraz z ich podłożem – około 124,2 mln t)*. Najbardziej perspektywiczne obszary to zachodnia i wschodnia część Karpat wraz z ich przedgórzem, utwory karbonu północno-wschodniej krawędzi platformy zachodnioeuropejskiej, zachodnich części platform dolomitu głównego oraz ze wschodnią częścią monokliny przedsudeckiej. Najbardziej perspektywiczne obszary dla występowania niekonwencjonalnych zasobów ropy naftowej (ropy zamkniętej) to zwięzłe piaskowce kambru basenu bałtyckiego**. Szacunkowe zasoby technicznie wydobywalne ropy naftowej w łupkach niższego paleozoiku basenu bałtycko-podlasko-lubelskiego na obszarze lądowym szacowane są na około 15,8-45,4 mln t, a na obszarze morskim na około 73,4-99,2 mln t.
Opracowali: Dariusz Brzeziński, Martyna Czapigo-Czapla
* Feldman-Olszewska A., Kiersnowski H., Peryt T., Pacześna J., Laskowicz R., Janas M., Głuszyński A., Waśkiewicz K., 2020 – Ropa naftowa (crude oil), gaz ziemny (natural gas), kondensat ropno-gazowy (condensate). W: Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r. (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 49-69. PIG-PIB, Warszawa.
** Wójcicki A., Kiersnowski H., Podhalańska T., Janas M., Głuszyński A., Pacześna J., Adamczak-Biały T., 2020 – Gaz i ropa z łupków (shale gas, shale oil), gaz zamknięty (tight gas). W: Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r. (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 70-83. PIG-PIB, Warszawa.
2018
W Polsce w 2018 r. było udokumentowanych 86 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 12 złóż, na Niżu Polskim – 43 złoża, a na obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2018 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły 66%, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 27% zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 4% i 3% zasobów krajowych).
Złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Jest to ropa średnioparafinowa, zawierająca 4,3-7,4% parafiny, nieco powyżej 1% siarki i o gęstości 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do złóż masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Początkowo jego zasoby były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu Polskim występują również inne istotne pod względem zasobów złoża ropy naftowej: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, jednak większość znajduje się w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, przede wszystkim typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie jest uzyskiwane początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Gęstość ropy waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i jest to ropa bezsiarkowa. Zawartość parafiny waha się od 3,5 do 7,0%. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej rozpoznano w utworach mioceńskich, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy z tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny wynosi 2,32-9,37%, a siarki – średnio 0,45-0,85%.
W złożach zagospodarowanych występuje 92% zasobów krajowych.
W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry i Krobielewko, a także w mniejszych ilościach w złożach: Jastrzębsko, Antonin 1 i Żarnowiec W. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2018 roku stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 23 956,62 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmalały o 37,18 tys. t. W 2018 roku włączono do bilansu złoże Krobielewko, złoże gazu ziemnego ze współwystępującym kondensatem (udokumentowane wydobywalne zasoby bilansowe kondensatu: 854 tys. t).
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2018 r. ze wszystkich złóż, wyniosło 937,04 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 2,20 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2018.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3. Złoża, których eksploatacja została zaniechana z uwagi na sczerpanie zasobów wydobywalnych, posiadają zatwierdzone zasoby geologiczne bilansowe bądź pozabilansowe.
Opracowali: Martyna Czapigo-Czapla, Dariusz Brzeziński
2017
W Polsce w 2017 r. było udokumentowanych 86 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 12 złóż, na Niżu Polskim – 43 złoża, a na obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2017 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły 65%, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 28% zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 4% i 3% zasobów krajowych).
Złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Jest to ropa średnioparafinowa, zawierająca 4,3-7,4% parafiny, nieco powyżej 1% siarki i o gęstości 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do złóż masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Początkowo jego zasoby były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu Polskim występują również inne istotne pod względem zasobów złoża ropy naftowej: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, jednak większość znajduje się w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, przede wszystkim typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie jest uzyskiwane początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Gęstość ropy waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i jest to ropa bezsiarkowa. Zawartość parafiny waha się od 3,5 do 7,0%. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej rozpoznano w utworach mioceńskich, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropa z tego regionu to ropa lekka i średnia (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny wynosi 2,32-9,37%, a siarki – średnio 0,45-0,85%.
W złożach zagospodarowanych występuje 97% zasobów krajowych.
W niektórych złożach ropy naftowej z omawianych regionów rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry, a także w mniejszych ilościach w złożach: Babimost, Jastrzębsko, Antonin 1 i Żarnowiec W. Na przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach, w niewielkich ilościach, w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2017 r. stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 23 993,80 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby wzrosły o 1 573,08 tys. t. Wzrost zasobów nastąpił głównie w wyniku ponownego przeliczenia zasobów złóż B 3 i B 8.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2017 r. ze wszystkich złóż wyniosło 939,24 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 17,81 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2017.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3.
Opracowali: Martyna Czapigo-Czapla, Dariusz Brzeziński
2016
W Polsce w 2016 r. było udokumentowanych 86 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 12 złóż, na Niżu Polskim – 43 złoża, a na obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2016 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły 73,5%, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 19,7% zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 3,9% i 2,9% zasobów krajowych).
Złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Jest to ropa średnioparafinowa, zawierająca 4,3-7,4% parafiny, nieco powyżej 1% siarki i o gęstości 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do złóż masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Początkowo jego zasoby były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu Polskim występują również inne istotne pod względem zasobów złoża ropy naftowej: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, jednak większość znajduje się w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, przede wszystkim typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie jest uzyskiwane początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Gęstość ropy waha się od 0,750 g/cm3 do 0,943 g/cm3 i jest to ropa bezsiarkowa. Zawartości parafiny wahają się od 3,5% do 7,0% parafiny. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej rozpoznano w utworach mioceńskich, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropa z tego regionu to ropa lekka i średnia (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny wynosi 2,32-9,37%, a siarki – średnio 0,45-0,85%.
W złożach zagospodarowanych występuje 95,8% zasobów krajowych.
W niektórych złożach ropy naftowej z omawianych regionów rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry, a także w mniejszych ilościach w złożach: Babimost, Jastrzębsko, Antonin 1 i Żarnowiec W. Na przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach, w niewielkich ilościach, w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2016 r. stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 22 420,72 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 798,96 tys. t. Ubytek zasobów powstał głównie w wyniku wydobycia oraz ponownego przeliczenia zasobów złóż Brzezówka, Harklowa, Michorzewo oraz Osobnica.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2016 r. ze wszystkich złóż wyniosło 957,05 tys. t i uległo zwiększeniu w stosunku do roku poprzedniego o 58,18 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2016.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2015
W 2015 r. w Polsce było 86 udokumentowanych złóż ropy naftowej, w tym 29 w Karpatach, 12 na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim), 43 na Niżu Polskim i 2 na obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu są znane już od dawna, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż wyczerpują się. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej znajdujące się na Niżu Polskim. W 2015 r. ich wydobywalne zasoby stanowiły blisko 74% zasobów krajowych, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 20% zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają podrzędną rolę (odpowiednio 4% i 2% zasobów krajowych).
Złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Jest to ropa średnioparafinowa, zawierająca 4,3-7,4% parafiny, nieco powyżej 1% siarki i o gęstości 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do złóż masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Początkowo jego zasoby były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu Polskim występują również inne istotne pod względem zasobów złoża ropy naftowej: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, jednak większość znajduje się w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, przede wszystkim typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie jest uzyskiwane początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Gęstość ropy waha się od 0,750 g/cm3 do 0,943 g/cm3 i jest to ropa bezsiarkowa. Zawartości parafiny wahają się od 3,5% do 7,0% parafiny. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej rozpoznano w utworach mioceńskich, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropa z tego regionu to ropa lekka i średnia (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny wynosi 2,32-9,37%, a siarki – średnio 0,45-0,85%.
W złożach zagospodarowanych występuje 96% zasobów krajowych.
W niektórych złożach ropy naftowej z omawianych regionów rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry, a w mniejszych ilościach także w złożach: Babimost, Jastrzębsko i Antonin 1. Na przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach, w niewielkich ilościach, w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2015 r. stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 23 219,68 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 706,99 tys. t. Ubytek zasobów powstał głównie w wyniku wydobycia oraz rozliczenia zasobów złóż Kosarzyn E, Kosarzyn N i Breslack-Kosarzyn w związku z zakończeniem ich eksploatacji. W 2015 r. udokumentowano złoże ropy naftowej Sieraków (udokumentowane zasoby wydobywalne – 157,81 tys. t).
W 2015 r. wydobycie ropy naftowej i kondensatu ze wszystkich złóż wyniosło 898,87 tys. t i zmniejszyło się w stosunku do 2014 r. o 19,88 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2015.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3.
Opracowali: Martyna Czapigo-Czapla, Dariusz Brzeziński
2014
W Polsce w roku 2014 było udokumentowanych 85 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 12, na Niżu Polskim 42 złoża oraz w obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce, największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2014 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły blisko 74 %, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 20 % zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 4 % i 2 % zasobów krajowych).
Złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Są to ropy średnioparafinowe o zawartościach 4,3-7,4 % parafiny, siarki nieco powyżej 1 % i gęstości w granicach 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej jak: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, ale większość w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, głównie typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie następuje początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpacka ropa naftowa należy do typu metanowego. Jej gęstość waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i zalicza się ją do rop bezsiarkowych. Zawartości parafiny wahają się od 3,5 do 7 % parafiny. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej występują w utworach mioceńskich, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny waha się w nich od 2,32 do 9,37 %, a siarki – średnio od 0,45 do 0,85 %.
W złożach zagospodarowanych występuje 96 % zasobów kraju.
W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry, a także w mniejszych ilościach w złożach: Babimost, Jastrzębsko i Antonin 1. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2014 roku stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 23 926,67 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 858,92 tys. t.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2014 r. ze wszystkich złóż, wyniosło 918,75 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 7,63 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2014.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3.
Opracowała: Martyna Czapigo-Czapla
2013
Ropa naftowa
W Polsce w roku 2013 było udokumentowanych 85 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 12, na Niżu Polskim 42 złoża oraz w obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce, największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2013 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły blisko 75 %, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 19 % zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 4 % i 2 % zasobów krajowych).
Złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Są to ropy średnioparafinowe o zawartościach 4,3-7,4 % parafiny, siarki nieco powyżej 1 % i gęstości w granicach 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej jak: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, ale większość w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, głównie typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie następuje początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpacka ropa naftowa należy do typu metanowego. Jej gęstość waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i zalicza się ją do rop bezsiarkowych. Zawartości parafiny wahają się od 3,5 do 7 % parafiny. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej występują w utworach mioceńskich, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny waha się w nich od 2,32 do 9,37 %, a siarki – średnio od 0,45 do 0,85 %.
W złożach zagospodarowanych występuje 96 % zasobów kraju.
W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry, a także w mniejszych ilościach w złożach: Babimost, Jastrzębsko i Antonin 1. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2013 roku stan wydobywalnych zasobów (bilansowych i pozabilansowych) ropy naftowej i kondensatu wyniósł 24,79 mln t i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 0,58 mln t. W tegorocznym zestawieniu złóż ropy naftowej po raz pierwszy pojawia się złoże Wierzchosławice o udokumentowanych zasobach wydobywalnych – 157,95 tys. t.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2013 r. ze wszystkich złóż, wyniosło 926,38 tys. t i uległo znacznemu zwiększeniu, w stosunku do roku poprzedniego bo aż o 263,20 tys. t (co stanowi wzrost o 39,69 %). Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2013.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3.
Opracowała: Martyna Czapigo-Czapla
2012
Ropa naftowa
W Polsce w roku 2012 były udokumentowane 84 złoża ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 11, na Niżu Polskim 42 złoża oraz w obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce, największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2012 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły blisko 76 %, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 19 % zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 3,0 % i 2,0 % zasobów krajowych).
Złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Są to ropy średnioparafinowe o zawartościach 4,3-7,4 % parafiny, siarki nieco powyżej 1 % i gęstości w granicach 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej jak: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, ale większość w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, głównie typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie następuje początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpacka ropa naftowa należy do typu metanowego. Jej gęstość waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i zalicza się ją do rop bezsiarkowych. Zawartości parafiny wahają się od 3,5 do 7 % parafiny. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej występują w podłożu trzeciorzędu, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny waha się w nich od 2,32 do 9,37 %, a siarki – średnio od 0,45 do 0,85 %.
W złożach zagospodarowanych występuje 96,5 % zasobów kraju.
W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry, a także w mniejszych ilościach w złożach: Babimost, Jastrzębsko i Antonin 1. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2012 roku stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 25,37 mln t i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 0,62 mln t.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2012 r. ze wszystkich złóż, wyniosło 663,18 tys. t. i zwiększyło się w stosunku do roku poprzedniego o 61,19 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2012.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3.
Opracowała: Martyna Czapigo-Czapla
2011
Ropa naftowa
W Polsce w roku 2011 były udokumentowane 84 złoża ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) – 11, na Niżu Polskim 42 złoża oraz w obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce, największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2011 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły blisko 75 %, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 20 % zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 3,0 % i 2,0 % zasobów krajowych).
Złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Są to ropy średnioparafinowe o zawartościach 4,3-7,4 % parafiny, siarki nieco powyżej 1 % i gęstości w granicach 0,857-0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej jak: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, ale większość w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, głównie typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie następuje początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpacka ropa naftowa należy do typu metanowego. Jej gęstość waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i zalicza się ją do rop bezsiarkowych. Zawartości parafiny wahają się od 3,5 do 7 % parafiny. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej występują w podłożu trzeciorzędu, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811-0,846 g/cm3). Zawartość parafiny waha się w nich od 2,32 do 9,37 %, a siarki – średnio od 0,45 do 0,85 %.
W złożach zagospodarowanych występuje 96 % zasobów kraju.
W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry, a także w mniejszych ilościach w złożach: Babimost, Jastrzębsko i Antonin 1. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
Występowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce przedstawiono na mapie.
Wielkość udokumentowanych zasobów ropy naftowej i kondensatu oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
W 2011 roku stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 25,99 mln t i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zwiększyły się o 0,21 mln t. W 2011 roku udokumentowano następujące nowe złoża: Gajewo (udokumentowane zasoby wydobywalne – 53,25 tys. t), Kamień Mały (709,15 tys. t).
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2011 r. ze złóż na lądowym obszarze kraju oraz z polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku (off shore), wynosiło 601,99 tys. t w stosunku do roku poprzedniego wydobycie zmniejszyło się o 65,47 tys. t. Wydobycie w podziale na poszczególne regiony kraju przedstawiono w tabeli 2.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2011.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia zestawiono w tabeli 3.
Opracowała: Martyna Czapigo-Czapla
