dokument Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.08.2024 r. do 31.08.2024 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1.08 do 31.08 2024 r.

W sierpniu br. na przeważającym obszarze kraju nastąpiło obniżenie średniego poziomu wód podziemnych w stosunku do wartości z poprzedniego miesiąca. Punkty, w których odnotowano obniżenie stanowiły ponad 85% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych. Wzrost średniego stanu zwierciadła wód podziemnych odnotowano w tym czasie w około 10% poddanych analizie punktów obserwacyjnych, przy czym sytuacja taka dotyczyła najczęściej południowej Polski oraz lokalnie północnej części kraju. W przypadku około 5% punktów obserwacyjnych poziom wód podziemnych pozostał bez zmian w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca.

W omawianym miesiącu wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw wód podziemnych stwierdzone zostało w niespełna 2% analizowanych punktów obserwacyjnych na ternie całego kraju, w tym ponad 1% stanowiły punkty, w których poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do najniższego położenia zwierciadła wody z wielolecia.

W sierpniu br. na części obszaru województw mazowieckiego i podlaskiego odnotowano występowanie zagrożenia hydrogeologicznego o charakterze regionalnym związanego z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego. Niżówkę hydrogeologiczną odnotowano również na obszarach województw: kujawsko-pomorskiego, opolskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego, jednak zjawisko to miało na tych terenach charakter lokalny.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:
* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),
* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),
* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),
* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),
* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,
* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 sierpnia do 31 sierpnia 2024 r.

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

Analiza zmian położenia swobodnego zwierciadła wód podziemnych w odniesieniu do poprzedniego okresu obserwacji została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 187 rozmieszczonych na obszarze całego kraju, reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny (ppw).

W sierpniu 2024 r. prawie na całym obszarze kraju odnotowano niższe położenie zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w stosunku do stanu z lipca br. Dotyczyło to większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (ponad 85% - wzrost o około 1 % w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Wspomniane obniżenia poziomu wody w większości przypadków nie przekraczały 25 centymetrów. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nastąpił w omawianym okresie w około 10% analizowanych punktów obserwacyjnych. Sytuacja taka występowała najczęściej w południowej Polsce oraz lokalnie w północnej części kraju. W przypadku około 5% punktów obserwacyjnych zarejestrowany w nich średni poziom wód podziemnych w sierpniu br. nie uległ zmianie w stosunku do stanu z poprzedniego miesiąca (Ryc. 1).

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w sierpniu 2024 r.

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

Analiza stanu rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych została wykonana na podstawie wyników pomiarów położenia swobodnego zwierciadła wody w 169 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.

W sierpniu br. w ponad 98% wszystkich analizowanych punków obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG). Oznacza to, że wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na niemal całym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych wynikające z niskiego poziomu tych wód stwierdzono w niespełna 2% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie ponad 1% stanowiły punkty, w których zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu *NNG. Brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach Okuniew (województwo mazowieckie) i Międzyzdroje (województwo zachodniopomorskie) (Ryc. 2).

 * NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w sierpniu 2024 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

Wykonane w sierpniu br. pomiary stanu wód podziemnych wykazały, że w przypadku 9 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 5% wszystkich analizowanych punktów, swobodne zwierciadło wód w pierwszym poziomie wodonośnym znajdowało się poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO), co oznacza występowanie w tym rejonie niżówki hydrogeologicznej. W omawianym miesiącu zjawisko niżówki rozwinęło się do skali regionalnej na obszarach województw mazowieckiego i podlaskiego. Ponadto, obniżenie średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu SNO odnotowano na obszarach województw: kujawsko-pomorskiego, opolskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego, jednak z dostępnych danych wynika, że niżówka hydrogeologiczna miała na tych terenach charakter jedynie lokalny. W 33 punktach obserwacyjnych (około 20%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w sierpniu br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów *SNO i **SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może pojawić się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 127 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 75% wszystkich analizowanych punktów swobodne zwierciadło wód podziemnych znajdowało się powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości (SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w sierpniu br. przedstawiono na rycinie 3.

 *SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody.

**SNG [m] - stan średni niski, równy średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w sierpniu 2024 r.