Wizyta w Rosyjskim Geologicznym Instytucie Badawczym

  
W dniach od 29 stycznia do 1 lutego br. zastępca dyrektora PIG – PIB prof. dr hab. Marek Graniczny i mgr inż. Halina Urban, kierownik Sekcji Historycznej CAG PIG – PIB przebywali na zaproszenie dyrektora Rosyjskiego Geologicznego Instytutu Badawczego (VSEGEI) Olega Pietrowa w Petersburgu.

Delegaci Instytutu wzięli udział w XXI sesji naukowej poświęconej pamięci Aleksandra Piotrowicza Karpińskiego (1847 – 1936), wybitnego rosyjskiego geologa, wieloletniego dyrektora Komitetu Geologicznego Rosji.


Popiersie A. P. Karpińskiego we VSEGEI

Uczony był niezwykle interesującą postacią, zwłaszcza z polskiego punktu widzenia. Jego dziadek był Polakiem, który osiedlił się na Uralu. Karpiński wychowywał się w Rosji, jednak wielokrotnie podkreślał swoje polskie pochodzenie. W 1866 r. ukończył Instytut Górniczy w Petersburgu. W latach 1877 – 1896 był profesorem w swojej macierzystej uczelni, ponadto także członkiem Imperatorskiej Akademii Nauk, a od 1885 do 1903 r. pełnił obowiązki dyrektora Komitetu Geologicznego, głównego urzędu geologicznego w cesarstwie. Po wybuchu rewolucji bolszewickiej pozostał w Rosji. W 1917 r. został wybrany na prezesa Akademii Nauk i pełnił te funkcję aż do śmierci w 1936 r. Prowadził szerokie badania tektoniczne, stratygraficzne i paleontologiczne na Uralu i platformie wschodnioeuropejskiej. Był również inicjatorem seryjnych opracowań kartograficznych na terenie Rosji, zapoczątkowanych w 1892 r. opracowaniem Mapy geologicznej europejskiej części Rosji w skali 1 : 420 000. Na jego cześć ustanowiono złoty medal imienia A.P. Karpińskiego, przyznawany za wybitne osiągnięcia w dziedzinie geologii. Na pogrzebie uczonego w 1936 r. obecni byli najwyżsi urzędnicy państwowi, włącznie ze Stalinem. Został pochowany, jako jedna z pierwszych osób, w moskiewskim murze kremlowskim.


Odsłonięcie pomnika A. P. Kartpińskiego przed siedzibą VSEGEI

Uroczyste obchody zapoczątkowało odsłonięcie pomnika Karpińskiego przed siedzibą VSEGEI. Następnie odbyła się sesja referatowa, w której wystąpili między innymi Oleg Pietrow, Wiktor P. Orłow, prezydent Rosyjskiego Towarzystwa Geologicznego i Wladimir S. Litwinienko, rektor Państwowego Instytutu Górniczego w Petersburgu. W murach tej słynnej uczelni studiowało wielu słynnych geologów polskich, w tym trzech pierwszych dyrektorów PIG; J. Morozewicz, S. Czarnocki i K. Bohdanowicz.

W sesji naukowej wzięli też udział przedstawiciele zagranicznych instytucji geologicznych: Wladimir W. Karpiuk (dyrektor Departamentu Geologii w Ministerstwie Zasobów Naturalnych i Ochrony Środowiska Białorusi), Zdenek Venera (dyrektor Służby Geologicznej Republiki Czeskiej), Hans J. Kümpel (dyrektor Służby Geologicznej Niemiec - BGR), Morten Smelror (dyrektor Służby Geologicznej Norwegii), Eikichi Tsukuda (przedstawiciel Służby Geologicznej Japonii), Hu Hongjie (przedstawiciel Chińskiej Akademii Nauk), Walentyna Kołosowska (przedstawiciel Służby Geologicznej Ukrainy) oraz przedstawiciele Państwowego Instytutu Geologicznego.

W trakcie pobytu we VSEGEI delegaci Instytutu odwiedzili Centrum Badań Izotopów, wyposażone m.in. w nowoczesna aparaturę SHRIMP 2, Muzeum Geologiczne oraz Bibliotekę Geologiczną. W trakcie spotkania w Bibliotece przeprowadzili rozmowę z Borisowem B. Aleksandrowiczem, sekretarzem naukowym VSEGEI, na temat pozyskania materiałów dotyczących działalności polskich geologów w Rosji przed 1918 r. Uzgodniono, że poszukiwania materiałów w pierwszej kolejności obejmą postaci K. Bohdanowicza, J. Morozewicza, S. Doktorowicza-Hrebnickiego, J. Czerskiego i A. Czekanowskiego. Strona rosyjska obiecała zająć się kwerendą materiałów na temat zasłużonych polskich geologów i udostępnić ich kopie elektroniczne.