O PROJEKCIE

W Oddziale Dolnośląskim PIG-PIB realizowane są obecnie zadania związane z wykonaniem Szczegółowej Mapy Geologicznej Sudetów (SMGS).

W pierwszej kolejności prace przeprowadzane są dla najstarszych arkuszy (tj. tych od lat 50. ubiegłego wieku) i nie posiadających objaśnień.

(Poglądowa mapa arkuszy SMGS z podziałem na lata realizacji (Joanna Brytan, PIG-PIG)

Wykonywane mapy zmieniają w istotny sposób obraz budowy geologicznej Dolnego Śląska, głównie ze względu na ogromny przyrost danych geologicznych (otwory, dane geofizyczne) od momentu wykonania I edycji mapy.

Do tej pory wykonanych zostało 13 arkuszy SMGS. Są to:

• Ostroszowice, Pieszyce, Zagórze Śląskie
• Walim, Ludwikowice Kłodzkie, Jugów, Nowa Ruda, Jeleniów, Szalejów Górny
• Radków, Polanica, Wambierzyce, Kudowa Zdrój

Badania geofizyczne realizowane były na wybranych obszarach arkuszy za pomocą dwóch metod geofizycznych: tomografii elektrooporowej (ERT) oraz sejsmiki refrakcyjnej (SRT-P).

W sumie wykonano ponad 68 km ciągów ERT i 62.5 km ciągów sejsmicznych (przedstawione w Tabeli).

Prace geofizyczne realizowane były w wymagającym i trudnym terenie, co znacząco wpłynęło na organizację i przebieg badań. Obszar Sudetów charakteryzuje się licznymi trudno dostępnymi miejscami, w których brak infrastruktury drogowej uniemożliwia bezpośredni dojazd samochodem. Wiele stanowisk pomiarowych znajdowało się w terenach górskich o dużych przewyższeniach, co wymagało transportu sprzętu na znaczne odległości w trudnych warunkach terenowych.

Dodatkowym utrudnieniem były rozległe obszary leśne, które ograniczały możliwości wytyczania profili pomiarowych oraz utrudniały rozwijanie linii pomiarowych. Gęsta roślinność, nierówności terenu oraz obecność licznych przeszkód naturalnych, takich jak powalone drzewa, głazy czy potoki górskie, wymuszały dostosowanie metod pracy oraz zwiększały czasochłonność realizacji pomiarów.

W związku z tym konieczne było zastosowanie rozwiązań logistycznych, takich jak ręczny transport aparatury w trudno dostępne miejsca, a także elastyczne dostosowanie technik pomiarowych do warunków terenowych. W niektórych przypadkach konieczne było modyfikowanie układów pomiarowych lub skracanie długości linii pomiarowych, aby dostosować się do dostępnej przestrzeni i uniknąć trudności związanych z rozwijaniem długich przewodów pomiarowych w gęstym lesie.

Warunki atmosferyczne również miały wpływ na przebieg prac – intensywne opady deszczu mogły powodować śliskość podłoża i utrudniać poruszanie się po stromych zboczach, a śnieg czy zamarznięta ziemia mogły utrudniać wbicie elektrod i geofonów w podłoże. Wszystkie te czynniki sprawiały, że prace terenowe wymagały dużej elastyczności, odpowiedniego planowania oraz zaangażowania zespołu w celu skutecznego przeprowadzenia pomiarów.

W wyniku przeprowadzonych prac opracowano 13 dokumentacji badań geofizycznych, które stanowiły cenne źródło danych dla geologów zajmujących się kartografią geologiczną. Uzyskane wyniki zostały wykorzystane do opracowania map geologicznych, umożliwiając szczegółowe rozpoznanie budowy geologicznej badanego obszaru.

Interpretacja danych wykonana została przez geologów dokumentujących dany arkusz przy współpracy z autorami dokumentacji.

Uzyskane wyniki (Przekroje elektrooporowe oraz przekroje tomografii sejsmiki refrakcyjnej) dowiązywano do informacji archiwalnych (np. do archiwalnych map geologicznych)

Przykład fragmentu mapy dokumentacyjnej wykonanych badań geofizycznych
na podkładzie NMT oraz archiwalnej mapy geologicznej

Fragment przekroju elektrooporowego wykonanego na arkuszu Szalejów Górny

Fragment przekroju refrakcyjnego wykonanego na arkuszu Polanica

Dokumentacja badań wykonana została jako dokument cyfrowy, zawierający dane przestrzenne, pliki cyfrowe (gridy) oraz załączniki cyfrowe. Dane zostały przygotowane w formacie ułatwiającym ich implementację w różnych środowiskach analitycznych.

Przykład przebiegu profili geofizycznych wraz z podglądem wyników badań oraz informacją dotyczącą dokumentacji

W tym roku rozpoczęto prace geofizyczne dla kolejnych 4 arkuszy:

• Złotoryja
• Pielgrzymka
• Świerzawa
• Skorzynice, co łącznie da liczbę 17 opracowanych arkuszy SMGS.

W ramach obecnie realizowanego zadania (2025-2026) zostaną wykonane otwory badawcze/kartograficzne (o głębokości 200 i 400 m), płytkie sondy, wkopy badawcze i szereg badań laboratoryjnych, w tym datowań. W ramach prac prowadzone są także badania geofizyczne.