W dniu 11 lutego 2025 r. o godz. 09:53:53.2 (UTC) (tj. o godz. 10:53:53.2 czasu lokalnego) miał miejsce wstrząs sejsmiczny w regionie Sudety i Przedgórze Sudeckie. Położenie epicentrum, wyznaczone na podstawie zapisów stacji sieci PSG_Sejs_NET, opisują współrzędne geograficzne 50.20°N 16.88°E. Ognisko wstrząsów zlokalizowane zostało na głębokości 9.5 km. Magnitudę zjawiska wyznaczono na M2.4.
Parametry zjawiska sejsmicznego z dnia 11/02/2025 r. o godz. 09:53:53.2 (UTC), region: Sudety i Przedgórze Sudeckie (na podstawie danych PSG_Sejs_NET i European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC)
W promieniu 100 km wstrząs został zarejestrowany na 30 stacjach sejsmicznych należących do polskich (S9, PSG_Sejs_NET, PLSN) i czeskich sieci sejsmologicznych (MONET, CRSN). Najdalsza stacja sieci PSG_Sejs_NET LUBO, która zarejestrowała wstrząs, była oddalona o 230 km. Najbliższa stacja sejsmiczna KLET (S9), zainstalowana w Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie, wskazała przyspieszenie podłoża o wartościach 0.005 m/s2. Wstrząs został odczuty przez mieszkańców okolicznych miejscowości.
Wstrząs sejsmiczny z 11 lutego 2025 r. stanowi przejaw współczesnej aktywności geodynamicznej w rejonie Masywu Śnieżnika. Dzięki rejestracjom na stacjach nowo utworzonej Sudeckiej Sieci Sejsmologicznej możliwe jest monitorowanie z dużą dokładnością sejsmiczności w rejonie sudeckim, która zdominowana jest przede wszystkim przez wstrząsy antropogeniczne pochodzące z rejonu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego oraz Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. W dni robocze obserwowane są także wstrząsy związane z prowadzeniem prac strzałowych w licznych na terenie Dolnego Śląska czynnych kamieniołomach.
Lokalizacja epicentrum trzęsienia ziemi o magnitudzie M2.4 z 11/02/2025 r. o godz. 09:53:53.2 (UTC), region: Sudety i Przedgórze Sudeckie (mapa bazowa: OSM, opracowanie PSG)
Rejestracja zjawiska na stacjach sieci PSG_Sejs_NET oraz Sudeckiej Sieci Sejsmologicznej (S9) zlokalizowanych najbliżej epicentrum (PG10, PLOS, BOZN, BUKO, KLET, KLOD, MIKO, OSOW, RADO, SLAW, SZKL, WIRY, WYSZ, ZLOT). Obraz falowy z zapisem rejestracji trzęsienia ziemi o magnitudzie M2.4 z epicentrum w regionie Sudety i Przedgórze Sudeckie z dnia 11/02/2025 r., godz. 09:53:53.2 (UTC). Na wykresie zaznaczono pierwsze wstąpienia fali sejsmicznej (P)
Sudecka Sieć Sejsmologiczna daje unikalną możliwość monitorowania naturalnej sejsmiczności pochodzenia tektonicznego. Intensywność znanych z zamierzchłych przekazów historycznych zjawisk sejsmicznych, np. z rejonu Kłodzka z 1562 r. czy też stosunkowo dobrze udokumentowanych wstrząsów z okolic Strzelina (1895 r.) oraz Trutnova (1901 r.), szacuje się na sięgającą I0=7 („wyraźne zniszczenia”) w skali MCS (Guterch i Kozák, 2015).
W ostatnich trzech dekadach najsilniejsze naturalne wstrząsy zarejestrowane w rejonie sudeckim związane były ze strefą uskokową Hronov-Poříčí, która wygenerowała trzy zjawiska o magnitudzie z przedziału ML = 2.5 – 3.1 (Sýkorová i in., 2024). W dniu 5 maja 2010 r. w rejonie Masywu Śnieżnika wystąpił wstrząs o zbliżonej lokalizacji (50.123°N, 16.846°E) i podobnej magnitudzie (ML=2.4) do zjawiska z dnia 11 lutego 2025 r. Głębokość ogniska została określona na 11 km (Sýkorová i in., 2024), jak samo jak dla wstrząsu wtórnego z dnia 21 maja 2010 r. o magnitudzie ML=2.1. Opracowane przez czeskich autorów modele mechanizmu ogniska wskazywały na przejście od prawoskrętnego ruchu przesuwczego podczas wstrząsu pierwotnego do reżimu normalnego w trakcie wstrząsu wtórnego.
Rejestracje naturalnych wstrząsów prowadzone w ramach Sudeckiej Sieci Sejsmologicznej pozwolą w perspektywie kilkunastu lat na znacznie lepsze niż obecne rozpoznanie charakteru sejsmiczności w rejonie Ziemi Kłodzkiej i jej otoczenia. Możliwe będzie precyzyjne określenie lokalizacji, a także mechanizmu ogniska wstrząsu, czyli orientacji powierzchni poślizgu skał oraz kierunku ich ruchu. Przyczyni się to do lepszego rozpoznania przebiegu sejsmogenicznych uskoków oraz stanu naprężeń w górotworze w rejonie Ziemi Kłodzkiej.
Analizy te prowadzone będą we współpracy z Instytutem Fizyki Ziemi Uniwersytetu Masaryka w Brnie, pod którego opieką funkcjonuje morawska sieć sejsmologiczna MONET.
Planowana w kolejnych latach rozbudowa Sudeckiej Sieci Sejsmologicznej umożliwi badania naturalnej sejsmiczności na terenie całego obszaru sudeckiego, co umożliwi prowadzenie szczegółowych analiz hazardu sejsmicznego, istotnych z punktu widzenia projektowania krytycznej infrastruktury naziemnej i podziemnej.
Informacje o wstrząsie w Masywie Śnieżnika z dnia 11 lutego 2025 r. zostały umieszczone 14 lutego br. na infomacie zainstalowanym w Starej Kopalni Uranu w Kletnie. 18 lutego br. ukazał się materiał TVP Wrocław z udziałem pracownika PIG-PIB.
Literatura:
- Sýkorová Z., Pazdírková J., Zacherle P., Vlach R. and Špaček P., 2024, Catalogue of natural earthquakes in the NE Czech Republic IPE-MONET. https://doi.org/10.48790/2D3W-4X62
- Guterch, B., & Kozák, J. (2015). Studies of historical earthquakes in Southern Poland. GeoPlanet: Earth and Planetary Sciences, 4
- https://wroclaw.tvp.pl/85159341/wstrzas-w-masywie-snieznika-czy-jest-sie-czego-obawiac
Raport został opracowany przez zespół wykonawców PIG-PIB z Centrum Modelowania Procesów Geologicznych oraz Centrum Geozagrożeń na zlecenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska w ramach projektu pt. Monitoring geodynamiczny Polski finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
