Już 90 lat Państwowy Instytut Geologiczny pełni służbę geologiczną na Górnym Śląsku. Z okazji okrągłego jubileuszu Oddziału Górnośląskiego PIG w Sosnowcu w dniach 16-17.06.2011 r. odbyły się uroczystości rocznicowe i warsztaty dla administracji samorządowej.
90 lat temu, w czerwcu 1921 r., ówczesny Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego prof. J. Morozewicz podjął decyzję o uruchomieniu stacji geologicznej w regionie górnośląskim. Po odmowie finansowania stacji przez Ministerstwo Skarbu Dyrektor Morozewicz skierował pismo do Rady Zjazdu Przemysłowców Górniczo-Hutniczych w Dąbrowie Górniczej z prośbą o pomoc w wyposażeniu pomieszczeń stacji, wynajętych w Szkole Sztygarów, tzw. Sztygarce. Rada nie tylko pomogła w wyposażeniu stacji, ale zapewniła również środki na działalność stacji i jej rozwój. 
W organizację oddziału w pierwszych latach najwięcej starań włożył geolog Arnold Sarjusz-Makowski, czego dowodem jest wzmianka w Przeglądzie Górniczo-Hutniczym z sierpnia 1921 r.: Geolog formującej się w Dąbrowie Górniczej stacji geologicznej p. Makowski zwrócił się z prośbą do Rady Zjazdu, aby zakupiła dla swej biblioteki cenniejsze dzieła oraz plany, karty, modele itp. dotyczące geologii i górnictwa Śląska Górnego, gdyż jest obawa, że po ostatecznym rozstrzygnięciu losów Śląska Górnego i przyznaniu go Polsce materiały te mogą być pochowane lub zniszczone przez Niemców.
Obchody święta Oddziału rozpoczęły się 16 czerwca 2011 r. warsztatami pt. Działalność Państwowej Służby Geologicznej i Państwowej Służby Hydrogeologicznej na Górnym Śląsku. Szkolenie było przeznaczone dla administracji geologicznej szczebla powiatowego z województw śląskiego, opolskiego i zachodniej części woj. małopolskiego. Uczestniczyło w nim 60 osób, w tym 40 geologów reprezentujących 31 powiatów i miast oraz Geolog Województwa Śląskiego Ilona Pałucha.
Warsztaty dla administracji samorządowej cieszyły się dużym zainteresowaniem
{slide=Program warsztatów}
Warsztaty rozpoczął dyrektor ds. państwowej służby geologicznej prof. dr hab. Marek Graniczny. W pierwszej części, którą prowadziła dr Lidia Razowska-Jaworek, zaprezentowano 4 referaty:
- Geoinformacja w systemach baz danych PIG-PIB – dr Małgorzata Sikorska-Maykowska, prof. dr hab. Marek Graniczny, mgr Waldemar Gogołek, dr Piotr Przeździecki
- Geozagrożenia powodowane górnictwem węgla kamiennego, ze szczególnym uwzględnieniem płytkiej eksploatacji (Górnośląskie Zagłębie Węglowe) – mgr Janusz Jureczka, mgr Włodzimierz Krieger, mgr Izabela Ługiewicz-Mołas
- Wykorzystanie interferometrii satelitarnej do obserwacji osiadań na Górnym Śląsku – prof. dr hab. Marek Graniczny, mgr inż. Zbigniew Kowalski, dr Anna Piątkowska, mgr inż. Maria Surała, dr inż. Albin Zdanowski
- System Osłony Przeciwosuwiskowej (SOPO) – praktyczne aspekty w pracy samorządu – dr Dariusz Grabowski, mgr Rafał Sikora
W drugiej części, prowadzonej przez mgr. Janusza Jureczkę, zaprezentowano 4 referaty:
- Rola i działalność Państwowej Służby Hydrogeologicznej wraz z zespołem ds. zdarzeń incydentalnych – dr Lidia Razowska-Jaworek, mgr inż. Andrzej Pacholewski, dr inż. Martyna Guzik, dr Lesław Skrzypczyk
- Georóżnorodność szansą rozwoju regionalnego – mgr Paweł Woźniak
- Kompetencje starosty wynikające z prawa geologicznego i górniczego – prof. dr hab. Ryszard Mikosz (Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego)
- Kompetencje starosty wynikające z prawa wodnego – mgr Iwona Koza (Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej, Warszawa)
Organizatorami warsztatów byli pracownicy Oddziału: Katarzyna Strzemińska, Anita Grędysa, Anna Stachura i Michał Rolka.
Ostatnia część szkolenia była poświęcona na komentarze, dyskusję oraz pytania do autorów prezentacji. Najbardziej ożywiona wymiana zdań dotyczyła ostatnich wydarzeń związanych z zatwierdzeniem przez Sejm Prawa geologicznego i górniczego oraz niektórych nowych i zmienionych zapisów ustawy. Rozmawiano również na temat problemu osuwisk i podtopień. Wszyscy uczestnicy otrzymali materiały z tekstami referatów wygłoszonych podczas warsztatów oraz pamiątki związane z jubileuszem.
{/slide}
Oficjalne uroczystości rocznicowe w Oddziale odbyły się 17 czerwca 2011 r. Swą obecnością zaszczyciło Oddział wielu gości, reprezentujących zarówno administrację państwową, wyższe uczelnie, instytucje badawcze, jak i przedsiębiorstwa geologiczne i górnicze. Przybyli też emerytowani pracownicy Oddziału, a wśród nich najstarszy żyjący pracownik Stanisław Kos, który rozpoczął pracę w Instytucie w 1945 roku. Wśród gości przybyli m.in.:
- Posłowie na Sejm VI kadencji - Ewa Malik, Jan Rzymełka i Anna Śliwińska
- Dyrektor Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych Ministerstwa Środowiska Ewa Zalewska
- Geolog Wojewódzki reprezentujący Marszałka Województwa Śląskiego Ilona Pałucha
- Prezydent Dąbrowy Górniczej Zbigniew Podraza
- Wiceprezydent Katowic Marcin Krupa
- Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Gospodarką Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk
- Dziekan Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Adam Idziak
- Prodziekan Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej dr hab. inż. Marek Pozzi
- Prodziekan Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej dr inż. Marzena Schejbal-Chwastek
- Dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki Złóż Wyższego Urzędu Górniczego Piotr Wojtacha
- Dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa prof. dr hab. Józef Dubiński
- Dyrektor Instytutu Ekologii Trenów Uprzemysłowionych dr hab. inż. Jan Skowronek
Po powitaniu gości przez Dyrektor Oddziału Górnośląskiego dr Lidię Razowską-Jaworek głos zabrał Dyrektor PIG-PIB prof. dr hab. Jerzy Nawrocki, który podkreślił znaczenie badań prowadzonych przez Oddział Górnośląski dla rozwoju górnictwa i gospodarki oraz ochrony środowiska.
Jubileusz był doskonałą okazją do przyznania pracownikom odznaczeń. Dyrektor Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych Ministerstwa Środowiska Ewa Zalewska wręczyła odznaczenie Zasłużony dla Polskiej Geologii dr. Krzysztofowi Lasoniowi, a Dyrektor Jerzy Nawrocki wręczył Złotą Odznakę Państwowego Instytutu Geologicznego Andrzejowi Pacholewskiemu i Ryszardowi Habrynowi. Pracownicy PIG Paweł Woźniak, Anita Grędysa, Rafał Sikora, Anna Stachura, Marek Markowiak i Michał Żaba otrzymali z rąk Dyrektora Marka Granicznego dyplomy uznania za popularyzację geologii i promocję Państwowego Instytutu Geologicznego. Dyrektor Grzegorz Pieńkowski wręczył dyplomy z okazji jubileuszu 30-lecia pracy dr inż. Martynie Guzik i Urszuli Mazurek.
Dyrektor Instytutu Jerzy Nawrocki w imieniu Kapituły wręcza Złotą Odznakę Państwowego Instytutu Geologicznego Ryszardowi Habrynowi
Wyrazy uznania i gratulacje dla Oddziału przekazali goście. Dyrektor Ewa Zalewska przeczytała list gratulacyjny Głównego Geologa Kraju Jacka Jezierskiego. Rektor Andrzej Kowalczyk podkreślił silne związki Uniwersytetu Śląskiego z Oddziałem, którego pracownicy tworzyli Wydział Nauk o Ziemi. Wydział odwdzięczył się Oddziałowi, zasilając go w wielu wybitnych absolwentów. W kolejnych listach gratulacyjnych podkreślano znaczenie i duży dorobek naukowo-badawczy Oddziału Górnośląskiego.
Po części wstępnej rozpoczęła się sesja naukowa pt. Nie tylko węgiel - 90 lat działalności służby geologicznej w regionie górnośląskim. Lidia Razowska-Jaworek przedstawiła okoliczności powstania stacji terenowej na Górnym Śląsku oraz początkowy okres jej istnienia. Janusz Jureczka zaprezentował historię Oddziału, przegląd najważniejszych badań oraz publikacji geologicznych i złożowych opracowywanych przez Oddział. W kolejnej prezentacji Andrzej Pacholewski omawiał dorobek Oddziału z zakresu hydrogeologii, a w ostatniej Paweł Woźniak przedstawił działalność geoturystyczną i edukacyjną.
Podczas przerwy goście mieli możliwość zwiedzania Muzeum Geologicznego Oddziału. Po remoncie wzbogaciło się ono w ciekawie zaprojektowane ściany – rysunek mamuta z wbudowanymi kośćmi oraz fragment lasu karbońskiego z wbudowanymi okazami flory. W muzeum zostały zaprezentowane również postery pracowników.
To nie rysunek naskalny, a nowa atrakcja Muzeum Geologicznego - rekonstrukcja mamuta
Muzeum Geologicznego po modernizacji otwiera swoje podwoje
Po zakończeniu oficjalnej części goście zostali przewiezieni do Dąbrowy Górniczej, do Muzeum Miejskiego Sztygarka, czyli pierwszej siedziby stacji terenowej. Tam, po powitaniu przez Dyrektora Sztygarki Arkadiusza Rybaka, Dyrektor J. Nawrocki wraz z Przewodniczącym Rady Naukowej PIG-PIB prof. Krzysztofem Jaworowskim przecięli wstęgę, otwierając wystawę okolicznościową pt. 90 lat badań naukowych geologów Oddziału Górnośląskiego Państwowego Instytutu Geologicznego w Sosnowcu. Wystawa prezentuje dorobek badawczo-naukowy pracowników Oddziału, w tym m.in. publikacje, mapy geologiczne, złożowe, hydrogeologiczne i geośrodowiskowe z regionu Górnego Śląska - od najstarszych (z lat 20. XX wieku) po współczesne. Zwiedzający mogli obejrzeć okazy minerałów cynku i ołowiu z kopalń Olkusz i Pomorzany, mineralizację polimetaliczną złoża miedziowo-molibdenowo-wolframowego z rejonu Myszkowa, a także unikatowe karbońskie skamieniałości kordaitów, widłaków, skrzypów, roślin paprociolistnych, miłorzębów, paproci drzewiastych i roślin szpilkowych. Wystawa będzie czynna do końca sierpnia 2011 r. Goście mieli również okazję zwiedzić podziemną Kopalnię Ćwiczebną. Zakończeniem uroczystości rocznicowych był bankiet, zorganizowany na terenie muzeum.
Wystawa w Sztygarce prezentująca dorobek naukowy pracowników Oddziału Górnośląskiego PIG
Z okazji 90-lecia Oddziału cały numer kwartalnika Przyroda Górnego Śląska został poświęcony historii i dorobkowi naukowo-badawczemu Oddziału Górnośląskiego. 
Pamiątkowe zdjęcie pracowników Oddziału Górnośląskiego PIG
Lidia Razowska-Jaworek
